Hợp đồng quyền chọn là gì? Có mấy loại hợp đồng quyền chọn? Hợp đồng quyền chọn và hợp đồng tương lai khác nhau như thế nào? Cùng tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây nhé!
Mục Lục
Hợp đồng quyền chọn là gì?
Hợp đồng quyền chọn là thoả thuận hoặc cam kết giữa người mua và người bán nhằm thực hiện giao dịch đối với tài sản cơ sở ở một mức giá cụ thể trong tương lai, trong đó người mua hợp đồng có thể chọn có thực hiện giao dịch hay không (trong tương lai) bằng cách trả một khoản phí cho người bán.
Các yếu tố cấu tạo nên một hợp đồng quyền chọn:
- Tài sản cơ sở: Giống như hợp đồng kỳ hạn, tài sản cơ sở của hợp đồng quyền chọn là bất kỳ loại tài sản nào, có thể là hàng hóa, cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số, tiền tệ, lãi suất… và không được tiêu chuẩn hóa về số lượng, chất lượng hoặc số lượng, chẳng hạn như hợp đồng tương lai.
- Thời gian được chỉ định trong tương lai là ngày hết hạn.
- Thời gian kể từ ngày ký hợp đồng đến ngày hết hạn được gọi là thời hạn quyền chọn.
- Giá của tài sản cơ sở được xác định trước và được gọi là giá thực hiện.
Đặc điểm của hợp đồng quyền chọn
Hợp đồng quyền chọn cũng là một trong bốn công cụ tài chính của thị trường hàng hoá phái sinh. Nó mang những đặc điểm nổi bật sau:
- Không cần chuẩn hoá: Với hợp đồng quyền chọn, bạn không cần chuẩn hóa các điều khoản, giá trị, số lượng và khối lượng tài sản cơ bản. Tài sản của hợp đồng quyền chọn có thể là bất kỳ loại hàng hoá nào.
- Không được niêm yết:.Tính đến thời điểm hiện tại, hợp đồng tương lai là loại chứng khoán phái sinh duy nhất được niêm yết tại thị trường Việt Nam.
- Không cần ký quỹ: Tương tự như hợp đồng hoán đổi, bạn không cần thực hiện ký quỹ khi tham gia hợp đồng quyền chọn. Bên mua quyền chọn sẽ phải trả phí sau khi ký hợp đồng.Bên bán quyền chọn sẽ nhận được phí và thực hiện các nghĩa vụ đối với bên mua.
Các loại hợp đồng quyền chọn
Về cơ bản, hợp đồng quyền chọn được chia làm 2 loại chính: hợp đồng quyền chọn mua và hợp đồng quyền chọn bán. Quyền chọn mua cung cấp cho người sở hữu hợp đồng quyền mua tài sản cơ sở ở một mức giá xác định. Quyền chọn bán cung cấp cho người sở hữu hợp đồng quyền bán tài sản cơ sở ở một mức giá xác định.
Theo cách thức thực hiện quyền hợp đồng quyền chọn cũng được chia thành hợp đồng quyền chọn kiểu Mỹ và hợp đồng quyền chọn kiểu châu Âu. Đối với quyền chọn kiểu Mỹ, người sở hữu hợp đồng có thể thực hiện quyền chọn bất kỳ lúc nào trước khi quyền chọn hết hạn. Trong khi người mua hợp đồng quyền chọn kiểu châu Âu chỉ được thực hiện quyền chọn vào ngày hết hạn hợp đồng.
Bên cạnh đó, hợp đồng quyền chọn cũng có thể phân loại dựa trên tài sản cơ sở:
Hợp đồng quyền chọn hàng hoá
Hợp đồng quyền chọn hàng hoá là một loại hợp đồng quyền chọn có tài sản cơ bản là hợp đồng tương lai cho hàng hóa cơ bản (nông sản, kim loại quý, kim loại công nghiệp, v.v.). Do đó, người nắm giữ quyền chọn bán tương lai có quyền mua (trong trường hợp quyền chọn mua) hoặc bán (trong trường hợp quyền chọn bán) một số lượng nhất định hợp đồng tương lai hàng hóa cơ sở với mức giá đã thỏa thuận trước đó vào trước một ngày cụ thể trong tương lai.
Hợp đồng quyền chọn cổ phiếu
Hợp đồng quyền chọn cổ phiếu là một hợp đồng quyền chọn được thiết kế trên tài sản cơ sở là một cổ phiếu đơn lẻ. Một quyền chọn mua cổ phiếu cung cấp cho người nắm giữ quyền,chứ không phải nghĩa vụ, mua/ bán một lượng cụ thể của một loại cổ phiếu cụ thể ở một mức giá xác định vào hoặc trước một ngày được ấn định trong tương lai.
Hợp đồng quyền chọn lãi suất
Đây là hợp đồng quyền chọn mà mà tài sản cơ sở của hợp đồng là một lãi suất hoặc tài sản gắn liền với lãi suất.
Hợp đồng quyền chọn trái phiếu cũng thuộc nhóm này khi yếu tố cơ sở của hợp đồng liên quan đến lãi suất trung hoặc dài hạn (thời hạn trên một năm)
Hợp đồng quyền chọn tiền tệ
Hợp đồng quyền chọn tiền tệ bao gồm quyền chọn đối với tài sản giao ngay và hợp đồng tương lai tiền tệ. Nếu tài sản cơ sở của quyền chọn tiền tệ tham chiếu đến tỷ giá giao ngay, quyền chọn tiền tệ cho phép bên mua của hợp đồng quyền chọn được mua/ bán một lượng ngoại tệ nhất định (đồng tiền cơ sở của quyền chọn ) theo tỷ giá cố định trong tương lai. Trong trường hợp quyền chọn đối với hợp đồng tương lai tiền tệ, người mua quyền chọn có quyền được giữ một vị thế nhất định đối với hợp đồng tương lai cơ sở nếu họ quyết định thực hiện quyền. Công cụ này cho phép các nhà đầu tư hoặc các doanh nghiệp phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro hoặc tận dụng cơ hội để thu lợi nhuận từ những biến động của tỷ giá trên thị trường ngoại hối.
Hợp đồng quyền chọn chỉ số cổ phiếu
Hợp đồng quyền chọn chỉ số cổ phiếu là loại hợp đồng quyền chọn được thiết kế dựa trên một chỉ số cổ phiếu. Chỉ số cổ phiếu này có thể đại diện cho toàn bộ thị trường nói chung hoặc cho những khu vực/ngành cụ thể trên thị trường.
Ưu, nhược điểm của hợp đồng quyền chọn
Ưu điểm
- Người sở hữu quyền chọn mua có quyền mua tài sản cơ sở với mức giá thấp hơn với thị trường khi giá hàng hoá tăng.
- Người mua quyền chọn có thể kiếm lợi nhuận thông qua việc bán hàng hóa ở mức giá thực hiện khi giá thị trường thấp hơn giá thực hiện.
- Bên bán quyền chọn nhận được phí quyền chọn từ bên mua để viết quyền chọn.
Nhược điểm
- Khi giá thị trường giảm, người bán quyền chọn bán có thể buộc phải mua tài sản ở mức giá cao hơn so với mức họ trả trên thị trường.
- Người viết quyền chọn mua phải đối mặt với rủi ro lớn khi giá thị trường tăng đáng kể và họ buộc phải mua hàng hóa ở mức giá cao.
- Người mua quyền chọn phải trả một khoản phí quyền chọn trả trước cho người viết quyền chọn.
So sánh hợp đồng quyền chọn và hợp đồng tương lai
Điểm giống nhau
- Cả hai đều là sản phẩm của chứng khoán phái sinh, đều có tài sản cở sở là hàng hoá, cổ phiếu, chứng chỉ…
- Nhà đầu tư đều phải trả phí để sở hữu hợp đồng
- Cả hai hợp đồng đều có 2 phương thức thanh toán là chuyển giao tài sản cơ sở hoặc thanh toán bằng tiền mặt để nhà đầu tư lựa chọn
- Cả hợp đồng tương lai và hợp đồng quyền chọn đều có thời gian đáo hạn cụ thể
- Hình thức chuyển giao tài sản sẽ được áp dụng giữa các nhà đầu tư với nhau
- Cả hai loại hợp đồng đều được trung tâm bù trừ đảm bảo thanh toán nhằm giảm rủi ro trong thanh toán
Điểm khác nhau
- Tính chuẩn hoá
Do được niêm yết và giao dịch trên sàn giao dịch tập trung nên hợp đồng tương lai được chuẩn hóa về điều khoản, khối lượng của tài sản cơ sản, giá trị… Trong khi hợp đồng quyền chọn lại không cần chuẩn hoá và tài sản cơ sở của hợp đồng quyền chọn có thể là bất kỳ loại tài sản nào.
- Niên yết, Giao dịch
Hợp đồng quyền chọn được phép giao dịch và niêm yết trên thị trường OTC. Hợp đồng đồng tương lai là loại chứng khoán phái sinh duy nhất được niêm yết trên thị trường tập trung.
- Bù trừ và ký quỹ
Trong khi tham gia hợp đồng tương lai, nhà đầu tư bắt buộc tham gia ký quỹ để đảm bảo thanh toán thì nhà đầu tư không cần tham gia ký quỹ khi tham gia hợp đồng quyền chọn mà bên mua quyền chọn chỉ cần trả phí quyền chọn khi ký hợp đồng. Bên bán sẽ có trách nhiệm thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với bên mua.
- Đóng vị thế
Đối với hợp đồng quyền chọn, sẽ có hai vị thế là quyền chọn mua và quyền chọn bán để nhà đầu tư lựa chọn.
Khi tham gia hợp đồng tương lai, nhà đầu tư chỉ cần tham gia vị thế ngược đối với hợp đồng tương lai tương tự là chủ sở hữu có thể đóng vị thế bất cứ lúc nào. Từ đó, nhà đầu tư có thêm lợi thế trong việc sử dụng vốn
- Quy mô hợp đồng
Đối với hợp đồng quyền chọn, quy mô hợp động phụ thuộc vào các điều khoản trên hợp đồng. Còn hợp đồng tương lai không có quy mô hợp đồng
- Tính bắt buộc
Vào ngày đáo hạn, nhà đầu tư sẽ có nghĩa vụ phải thực hiện đối với hợp đồng quyền chọn. Ngược lại, nhà đầu tư có quyền thực hiện vào ngày đáo hạn đối với hợp đồng tương lai.
Kết luận
Bài viết trên đã giới thiệu chi tiết về hợp đồng quyền chọn, hy vọng sẽ giúp ích cho
nhà đầu tư trong quá trình timg hiểu về loại hợp đồng này. Chúc các bạn đầu tư thành công!
Đầu Tư Gì là trang tin tức tài chính, với hơn 10 năm trong lĩnh vực này. Website chuyên cung cấp kiến thức về các kênh đầu tư tài chính HOT nhất hiện nay như hàng hóa phái sinh, chứng khoán, forex, tiền điện tử, bất động sản,… Cập nhật tin tức, phân tích tình hình kinh tế, tài chính, cơ hội đầu tư, tiền tệ, tỷ giá ngoại tệ cập nhật đầy đủ nhất tại Đầu tư gì.
CTCP Giao dịch Hàng hóa Đông Nam Á (SATC)
- Website: https://dautugi.com.vn/
- Email: giaodichhanghoaphaisinh@gmail.com
- Phone: 0971552728
- Address: CT36A Định Công, Phường Định Công, Hoàng Mai, Hà Nội
>>> Xem thêm: Vay Tiền Trả Góp Theo Tháng Chỉ Cần CMND Tại VNCash24h
